ଫାଷ୍ଟନର୍

ଫାଷ୍ଟନର୍, ଫାଷ୍ଟନର୍ ସଂଯୋଗ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଅଂଶ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ। ବିଭିନ୍ନ ଯନ୍ତ୍ରପାତି, ଉପକରଣ, ଯାନବାହନ, ରେଳପଥ, ସେତୁ, କୋଠା, ଗଠନ, ଉପକରଣ, ଉପକରଣ, ମିଟର ଏବଂ ଯୋଗାଣରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଫାଷ୍ଟନର୍ ଉପରେ ଦେଖାଯାଇପାରେ। ଏହା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟକରଣ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ବ୍ୟବହାରର କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ଦ୍ୱାରା ଚିହ୍ନିତ ଏବଂ ମାନକୀକରଣ, କ୍ରମିକୀକରଣ, ସାଧାରଣୀକରଣ ପ୍ରକାରର ଡିଗ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଅଧିକ।ତେଣୁ, କିଛି ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ ଫାଷ୍ଟନର୍ କିମ୍ବା କେବଳ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ ପାର୍ଟସ୍ ନାମକ ଫାଷ୍ଟନର ଶ୍ରେଣୀର ଜାତୀୟ ମାନକ ମଧ୍ୟ ଥାଏ।

ସାଧାରଣତଃ ମିଳୁଥିବା ନିମ୍ନଲିଖିତଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି:

୧.ବୋଲ୍ଟ: ସିଲିଣ୍ଡରର ବାହ୍ୟ ସୂତ୍ର ସହିତ ମୁଣ୍ଡ ଏବଂ ସ୍କ୍ରୁ ଦ୍ୱାରା ଏକ ଶ୍ରେଣୀର ଫାଷ୍ଟନର ଦୁଇଟି ଅଂଶକୁ ଏକ ଥ୍ରୁ-ହୋଲ୍ ସହିତ ଦୁଇଟି ଅଂଶର ସଂଯୋଗକୁ ଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ନଟ୍ ସହିତ ସଂଯୋଗ କରିବାକୁ ପଡିବ। ଏହି ପ୍ରକାରର ସଂଯୋଗକୁ ବୋଲ୍ଟ ସଂଯୋଗ କୁହାଯାଏ। ଯେପରିକି ବୋଲ୍ଟରୁ ନଟ୍ ଏବଂ ବୋଲ୍ଟ ସଂଯୋଗରୁ ପୃଥକ ଦୁଇଟି ଅଂଶକୁ ଅପସାରଣୀୟ ସଂଯୋଗର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିପାରେ।

2. ଷ୍ଟଡ୍: ଫାଷ୍ଟନର ଶ୍ରେଣୀର ବାହ୍ୟ ସୂତ୍ର ସହିତ କେବଳ ଦୁଇଟି ପ୍ରାନ୍ତର କୌଣସି ମୁଣ୍ଡ ନାହିଁ। ସଂଯୋଗ ଏହାକୁ ଗୋଟିଏ ପ୍ରାନ୍ତରେ ଛିଦ୍ର ସହିତ ଅନ୍ୟ ପ୍ରାନ୍ତର ଅଂଶଗୁଡ଼ିକରେ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ସୂତ୍ର ସହିତ ଛିଦ୍ର ସହିତ ସ୍କ୍ରୁ କରିବାକୁ ପଡିବ ଏବଂ ତା’ପରେ ନଟ୍ ଉପରେ ସ୍କ୍ରୁ କରିବାକୁ ପଡିବ ଯଦିଓ ଦୁଇଟି ଅଂଶ ଏକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ କଡ଼ା ଭାବରେ ସଂଯୁକ୍ତ। ଏହି ପ୍ରକାରର ସଂଯୋଗକୁ ଷ୍ଟଡ୍ ସଂଯୋଗ କୁହାଯାଏ ଏହା ଏକ ଅପସାରଣୀୟ ସଂଯୋଗ ମଧ୍ୟ। ମୁଖ୍ୟତଃ ଗୋଟିଏ ଅଂଶ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ଯାହା ଅଧିକ ଘନତା ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ, ଏକ କମ୍ପାକ୍ଟ ଗଠନ ଆବଶ୍ୟକ କରେ କିମ୍ବା ବାରମ୍ବାର ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହେବା ଯୋଗୁଁ ବୋଲ୍ଟ ସଂଯୋଗ ଅବସର ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ନୁହେଁ।

3. ସ୍କ୍ରୁ: ମେସିନ୍ ବ୍ୟବହାର ଅନୁସାରେ ଫାଷ୍ଟନର ଶ୍ରେଣୀର ଦୁଇଟି ଅଂଶକୁ ମୁଣ୍ଡ ଏବଂ ସ୍କ୍ରୁ ଦ୍ୱାରା ତିନି ବର୍ଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇପାରିବ। ସ୍କ୍ରୁ, ଫାଷ୍ଟନିଂ ସ୍କ୍ରୁ ଏବଂ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସ୍କ୍ରୁ। ମେସିନ୍ ସ୍କ୍ରୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଏକ ଥ୍ରୁ-ହୋଲ୍ ଅଂଶ ସହିତ ଏକ ଥ୍ରୁ-ହୋଲ୍ ସହିତ ଥ୍ରେଡେଡ୍ ହୋଲ୍ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ। ଅଂଶଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଫାଷ୍ଟନିଂ ସଂଯୋଗର ଏହି ଫର୍ମ ସହିତ ନଟ୍ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ନାହିଁ। ଏହାକୁ ସ୍କ୍ରୁ ସଂଯୋଗ କୁହାଯାଏ। ଅପସାରଣଯୋଗ୍ୟ ସଂଯୋଗ ସହିତ ମଧ୍ୟ ଜଡିତ ସଂଯୋଗର ଦୁଇଟି ଥ୍ରୁ-ହୋଲ୍ ଅଂଶ ସହିତ ନଟ୍ ସହିତ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ। ସେଟ୍ ସ୍କ୍ରୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇଟି ଅଂଶ ମଧ୍ୟରେ ଆପେକ୍ଷିକ ସ୍ଥିତି ସ୍ଥିର କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ। ଅଂଶଗୁଡ଼ିକୁ ଉଠାଇବା ପାଇଁ ରିଙ୍ଗ ସ୍କ୍ରୁ ଭଳି ବିଶେଷ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସ୍କ୍ରୁ।

୪. ବାଦାମ: ଫ୍ଲାଟ ଷଡ଼କୋଣୀୟ ସିଲିଣ୍ଡ୍ରିକାଲ୍ କିମ୍ବା ଫ୍ଲାଟ ସିଲିଣ୍ଡ୍ରିକାଲ୍ ପାଇଁ ସାଧାରଣ ଶୋ ଆକାରରେ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ସୂତାଯୁକ୍ତ ଗାତ ସହିତ ଯେଉଁଥିରେ ବୋଲ୍ଟ, ଷ୍ଟଡ୍ କିମ୍ବା ମେସିନ୍ ସ୍କ୍ରୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇ ଦୁଇଟି ଅଂଶ ମଧ୍ୟରେ ସଂଯୋଗକୁ ଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ଯାହା ଫଳରେ ଏହା ଏକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କାମ ହୋଇଯାଏ।

5. ଟ୍ୟାପିଂ ସ୍କ୍ରୁ: ମେସିନ୍ ସ୍କ୍ରୁ ସହିତ ସମାନ, କିନ୍ତୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସ୍ୱୟଂ-ଟ୍ୟାପିଂ ସ୍କ୍ରୁ ଥ୍ରେଡ୍ ପାଇଁ ସ୍କ୍ରୁ ଉପରେ ଥିବା ଥ୍ରେଡ୍। ଦୁଇଟି ପତଳା ଧାତୁ ଉପାଦାନର ସଂଯୋଗକୁ ଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ଯାହା ଦ୍ଵାରା ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକର ଏକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଣ୍ଡ ହୋଇଯାଏ ଏହି ସ୍କ୍ରୁର ଉଚ୍ଚ କଠୋରତା ହେତୁ ଏକ ଛୋଟ ଗାତ ପୂର୍ବରୁ ତିଆରି କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ ଯାହା ଦ୍ଵାରା ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଥ୍ରେଡ୍‌ଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଗଠନରେ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ସିଧାସଳଖ ଗାତର ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକରେ ସ୍କ୍ରୁଡ୍ ହୋଇପାରିବ। ସଂଯୋଗର ଏହି ପ୍ରକାର ମଧ୍ୟ ଅପସାରଣୀୟ ସଂଯୋଗ ସହିତ ଜଡିତ।

6.କାଠ ସ୍କ୍ରୁ: ଏହା ମେସିନ୍ ସ୍କ୍ରୁ ସହିତ ମଧ୍ୟ ସମାନ, କିନ୍ତୁ ସୂତା ସହିତ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର କାଠ ସ୍କ୍ରୁ ପାଇଁ ସ୍କ୍ରୁରେ ଥିବା ସୂତାଗୁଡ଼ିକୁ ସିଧା କାଠ ଉପାଦାନ କିମ୍ବା ଧାତୁ କିମ୍ବା ଅଣ-ଧାତୁ ଅଂଶରେ ବ୍ୟବହୃତ ଅଂଶଗୁଡ଼ିକରେ ସ୍କ୍ରୁ କରାଯାଇପାରିବ ଯାହା ସହିତ ଗାତ ଏବଂ ଏକ କାଠ ଉପାଦାନ ଦୃଢ଼ ଭାବରେ ସଂଯୁକ୍ତ। ଏହି ସଂଯୋଗ ମଧ୍ୟ ସଂଯୋଗ ସହିତ ଜଡିତ ଯାହା ବିଚ୍ଛିନ୍ନ କରାଯାଇପାରିବ।

୭. ୱାଶର୍ସ: ଏକ ଫ୍ଲାଟ ରିଙ୍ଗ-ଆକୃତି ଶ୍ରେଣୀର ଫାଷ୍ଟନର ଆକୃତି। ବୋଲ୍ଟ, ସ୍କ୍ରୁ କିମ୍ବା ନଟ୍ ସପୋର୍ଟିଂ ପୃଷ୍ଠ ଏବଂ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ପୃଷ୍ଠ ମଧ୍ୟରେ ସଂଯୋଗକାରୀ ଅଂଶ ଉପରେ ରଖାଯାଇ ପ୍ରତି ୟୁନିଟ୍ କ୍ଷେତ୍ରର ଚାପ କମାଇବା ଏବଂ ସଂଯୁକ୍ତ ଅଂଶଗୁଡ଼ିକର ପୃଷ୍ଠକୁ କ୍ଷତି ହେବାରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ସଂଯୁକ୍ତ ଅଂଶଗୁଡ଼ିକର ସମ୍ପର୍କ ପୃଷ୍ଠ କ୍ଷେତ୍ରଫମ ବୃଦ୍ଧି କରିବାରେ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରେ। ଅନ୍ୟ ପ୍ରକାରର ଇଲାଷ୍ଟିକ୍ ୱାଶର୍ସ ମଧ୍ୟ ନଟ୍ କୁ ପୁନଃ ଢିଲା ଭୂମିକାରେ ରୋକିବାରେ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିପାରିବେ। ସାଧାରଣ ଲକିଂ ମୋଡ୍: ମୁଖ୍ୟତଃ ବୋଲ୍ଟ + ଲକ୍ ୱାଶର୍ ଆସେମ୍ବଲି + ଲକ୍ ନଟ୍ + ଲକ୍ ହାଡ ରବର ତିନୋଟି ଫର୍ମ ପାଇଁ।

ସାଧାରଣତଃ: ନଟ୍ ଏବଂ ବୋଲ୍ଟ, ଷ୍ଟଡ୍ କିମ୍ବା ସ୍କ୍ରୁ ମେଳ ଖାଇବା ସ୍ତରର ଯାନ୍ତ୍ରିକ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଭାବରେ ଅଟେ:
୧. ୮ ଗ୍ରେଡ୍ ବାଟ୍‌କୁ ୮.୮ ଗ୍ରେଡ୍ ବୋଲ୍ଟ, ଷ୍ଟଡ୍ କିମ୍ବା ସ୍କ୍ରୁ ସହିତ ମେଳ କରାଯାଇପାରିବ।
2.10 ଗ୍ରେଡ୍ ନଟ୍ 10.9 ଗ୍ରେଡ୍ ବୋଲ୍ଟ, ଷ୍ଟଡ୍ କିମ୍ବା ସ୍କ୍ରୁ ସହିତ ମେଳ କରାଯାଇପାରିବ 3, 12 ଗ୍ରେଡ୍ ନଟ୍ 12.9 ଗ୍ରେଡ୍ ବୋଲ୍ଟ, ଷ୍ଟଡ୍ କିମ୍ବା ସ୍କ୍ରୁ ସହିତ ମେଳ କରାଯାଇପାରିବ। ସାଧାରଣତଃ, ନଟ୍‌ର ନିମ୍ନ ପ୍ରଦର୍ଶନ ସ୍ତର ବଦଳରେ ନଟ୍‌ର ଉଚ୍ଚ ପ୍ରଦର୍ଶନ ସ୍ତର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ, ଯେପରିକି 8 ଗ୍ରେଡ୍ ନଟ୍ ଏବଂ 8.8 ଗ୍ରେଡ୍ ବୋଲ୍ଟ, ଷ୍ଟଡ୍ କିମ୍ବା ସ୍କ୍ରୁ ବଦଳରେ 10 ଗ୍ରେଡ୍ ନଟ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ।